Pierwszy raz od 1988 roku pryszczyca znowu stała się zagrożeniem. Wykryto pierwsze przypadki tej wirusowej choroby wśród bydła w Brandenburgii w Niemczech. Czy choroba jest groźna także dla ludzi? Jakie są objawy zakażenia?

Pryszczyca w Niemczech

W piątek 10 stycznia na terenie Niemiec potwierdzono pierwsze od 37 lat przypadki pryszczycy, czyli choroby wirusowej bydła. Miejscowość, w której hobbystycznie hodowano zwierzęta, znajduje się około 70 km od granicy z Polską (gmina Hoppegarten, Brandenburgia). Niemcy przestały być krajem wolnym od pryszczycy, a sprawa nabrała międzynarodowego rozgłosu.

Pryszczyca jest bardzo zaraźliwa i wywołuje ogromne straty gospodarcze oraz hodowlane na całym świecie, paraliżując produkcję pochodzenia zwierzęcego. Ogniska tej choroby pojawiały się w wolnych od niej krajach, przede wszystkim na Tajwanie (1997 r.) i w Wielkiej Brytanii (2001 r.). Wybuch epidemii pryszczycy na Tajwanie, gdzie nie występowała wówczas od 68 lat, doprowadził do wybicia ponad 4 milionów świń, a straty wyniosły 6 miliardów dolarów. W wyniku pryszczycy w Wielkiej Brytanii w 2001 roku, gdzie choroba nie była notowana od 20 lat, poddano ubojowi 4 miliony zwierząt, głównie owiec, a straty gospodarcze wyniosły około 13,8 miliarda dolarów. Ostatni potwierdzony przypadek w Polsce odnotowano w 1971 roku.

Ludzie mogą ulec zakażeniu, ale zachorowania u ludzi występują sporadycznie, a ich przebieg jest łagodny. Ludzie zarażają się w wyniku bezpośredniego kontaktu z chorym zwierzęciem wydalającym wirusa, jak również spożywając surowe skażone patogenem mięso, zawierające wirusy niepasteryzowane mleko i niepasteryzowane przetwory mleczne.

Okres inkubacji zakażenia u ludzi wynosi 2-12 dni, średnio 3-4 dni. Objawy obejmują zmiany pęcherzykowe na błonach śluzowych jamy ustnej, na skórze dłoni/stopach, ale także gorączkę, ból gardła, bóle głowy. Przebieg choroby jest łagodny i kończy się wyzdrowieniem w ciągu 1-2 tygodni. Nie zgłoszono przypadków przenoszenia się choroby z człowieka na człowieka.

U ludzi, w szczególności u dzieci, objawy choroby mogą być podobne do wirusowej choroby dłoni, stóp i ust (zwanej też chorobą bostońską – bostonką).

Jak zapobiegać?

Sanepid wskazał też, że zapobieganie pryszczycy polega na weterynaryjnym monitoringu biernym i czynnym zdrowia populacji bydła i świń oraz zwalczaniu ognisk choroby w przypadku jej wystąpienia poprzez eliminację zakażonych zwierząt. Prowadzi się też nadzór epidemiologiczny w środowisku osób narażonych na zakażenie wirusem pryszczycy. W przypadku wystąpienia objawów choroby należy zgłosić się do lekarza.

Indywidualna profilaktyka polega na stosowaniu środków ochrony osobistej oraz wzmożonej higieny podczas kontaktu ze źródłami zakażenia. GIS przypomniał, że wszystkie zwierzęta, z których pozyskuje się mięso, przechodzą indywidualne badanie przed – i poubojowe w celu potwierdzenia bezpieczeństwa wytworzonych produktów. W przypadku wybuchu ogniska pryszczycy przepisy UE zakazują przemieszczania zwierząt zakażonych lub podejrzanych o zakażenie wirusem pryszczycy. Zakazane jest też wprowadzanie na rynek produktów pochodzących od tych zwierząt. Ma to zapobiegać dalszemu rozprzestrzenianiu się wirusa.